ByAAVR

Թրաֆիքինգի հարցերով աշխատանքային խմբի հերթական հանդիպումը թրաֆիքինգի դեմ պայքարի համաշխարհային օրվա նախօրեին

Թրաֆիքինգի դեմ պայքարի համաշխարհային օրվա՝ հուլիսի 30-ի նախօրեին ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի աջակցությամբ մեկնարկեց «Մարդկանց թրաֆիքինգի և շահագործման դեմ պայքարի հարցերով» խորհրդի աշխատանքային խմբի հերթական հանդիպումը:

Օրակագում հարցեր էին ուղղված Հայաստանում մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի աշխատանքների կազմակերպմանը, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների կողմից արված նպատակային հետազոտությունների և զեկույցների վերլուծություններ և քննարկումներ:

Հանդիպման մասնակիցներին ողջունելուց հետո աշխատանքային խմբի ղեկավար Վ. Կաժոյանը խոսքը փոխանցեց Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության (ՄՄԿ) ներկայացուցիչ Ն. Ասատրյանին, ով ներկայացրեց ՄՄԿ-ի կողմից իրականացված «Հարավային Կովկասի երկրներում մարդկանց թրաֆիքինգի հակազդման բացերի հայտնաբերում և կարիքների գնահատում» ծրագրի արդյունքները: Աշխատանքային խմբի անդամները ՄՄԿ-ի ներկայացուցչի հետ միասին վերլուծեցին ծրագրի յուրաքանչյուր հավելվածի սկզբունքները և արդյունքներն ընդունեցին ի գիտություն:

2016թ.-ի հուլիսի 1-ին ԱՄՆ Պետքարտուղարության հրապարակված զեկույցի քննարկման ժամանակ նախ նշվեց աշխատանքային խմբի բոլոր մասնակիցների ներդրումը թրաֆիքինգի դեմ պայքարի աշխատանքներում, ինչի շնորհիվ  Հայաստանն արդեն  չորրորդ տարին անընդմեջ ընդգրկված է առաջին խմբի երկրների ցանկում: Աշխատանքային խմբի անդամ, ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանության «Թմրամիջոցների դեմ պայքարի և իրավապահ համագործակցության բյուրոյի»  ծրագրերի համակարգող Մ. Հովհաննիսյանի անմիջական մասնակցությամբ մանրամասն ուսումնասիրվեց նաև ԱՄՆ Պետքարտուղարության զեկույցի «Առաջարկներ Հայաստանին», «Քրեական հետապնդում», «Պաշտպանություն» և «Կանխարգելում» բաժինները: Հայաստանի 2016-2017 թթ. հակաթրաֆիքինգային գործողությունների ծրագիրը քննարկելիս, որոշվեց ջանքեր գործադրել և գործնական քայլեր ձեռնարկել՝ զեկույցում Հայաստանի մասով նշված առաջարկներն իրականացնելու համար: Առաջարկները քննարկելիս արձանագրվեց, որ տասը առաջարկից երկուսի իրականացումն այնուամենայնիվ խնդրահարույց է:

Դրանք են՝

• աշխատանքային տեսուչներին օժտել կանոնավոր տեսչական ստուգումներ անցկացնելու ու անսպասելի ստուգայցերի միջոցով զոհերին բացահայտելու իրավասություններով,
• աշխատել Ռուսաստանի իշխանությունների հետ հարկադիր աշխատանքի հայ զոհերին բացահայտելու և աշխատանքային թրաֆիքինգ իրականացնողների նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացնելու հարցում:

Ինչ վերաբերում է տեղական մասնավոր զբաղվածության ծառայությունների լիցենզավորմանը և կանոնակարգմանը, պարզ դարձավ, որ այս ոլորտի կարգավորումը մեկ տարվա ընթացքում դժվար իրագործելի է: Քննարկումների արդյունքում որոշվեց ուսումնասիրել, ՄՄԿ-ի ռեսուրսի օգտագործմամբ, Թուրքիայում հայ զոհերի բացահայտման և նրանց անվտանգ վերադարձն ապահովելու համար անհրաժեշտ մեխանիզմի մշակման հնարավորությունները:

Որոշվեց նաև համակարգել գերատեսչությունների և ՀԿ-ների կողմից իրականացվող գործողությունները՝ բնակչության իրազեկության բարձրացմանն ուղղված աշխատանքներում:

Օրակարգի հաջորդ հարցն ուղղված էր թրաֆիքինգի զոհերի նույնացման հանձնաժողովի աշխատանքի և ծագած խնդիրների ամփոփ ներկայացմանն ու քննարկմանը: «Թրաֆիքինգի զոհերի նույնացման հանձնաժողով»-ի կատարած աշխատանքաների մասին ամփոփ զեկույցով հանդես եկավ նաև ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության ներկայացուցիչ Է. Վիրապյանը: Ուշագրավ էին զոհերի մասով ընթացիկ վիճակագրության, ՀՀ պետական կառույցների կողմից օգնության չափերի, թիրախային խմբերի իրազեկության բարձրացմանն ուղղված աշխատանքների ներկայացումները և վերլուծությունները: Աշխատանքի ընթացքում ծագած խնդիրներից խոսելիս Է. Վիրապյանը նշեց, որ նույնացման ցուցիչների բացակայությունը հանդիսանում  է հիմնական դժվարություններից մեկը, որին ի պատասխան ՄՄԿ-ի ներկայացուցիչը տեղեկացրեց, որ մոտ ապագայում այդ ցուցիչները կմշակվեն իրենց գրասենյակի օժանդակությամբ: Է. Վիրապյանը նաև տեղեկացրեց, որ հանձնաժողովի անդամներն այցել են մի շարք մարզեր, որտեղ ներկայացրել են զոհերի նույնացման և աջակցության նոր մեխանիզմերը տարբեր շահագրգիռ կառույցների ներկայացուցիչների (բժիշկներ, խնամակալության ու հոգաբարձության  հարցերով զբաղվող աշխատակիցներ, ոստիկաններ, սոցիալական աշխատողներ, զբաղվածության գործակալներ):

Իրավական դիտարկումներ «Մարդկանց թրաֆիքինգի և շահագործման ենթարկված անձանց նույնացման և աջակցության մասին» ՀՀ օրենքի, դրա հիման վրա ընդունված և այլ իրավական ակտերի առնչությամբ օրակարգային հարցի շուրջ ելույթով հանդես եկավ ՀՀ քննչական կոմիտեի ներկայացուցիչ Դ. Թումասյանը, ով ներկայացրեց նշված օրենքի հիման վրա ընդունված և այլ իրավական ակտերի առնչությամբ իրավական դիտարկումներ, որոնք ընդունվեցին ի գիտություն և որոշվեց այս հարցին անդրադառնալ ավելի ուշ:

Հաջորդ օրակարգային հարցը նվիրված էր ԵԱՀԿ գործող նախագահի մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի հատուկ ներկայացուցիչ Մադինա Ժարբուսինովայի 2016 թ. հոկտեմբերին Հայաստան կայանալիք այցի նախապատրաստական հարցերի քննարկմանը, որը ներկայացրեց Վ. Կաժոյանը: Քննարկումների արդյունքում որոշվեց հնարավորության դեպքում կազմակերպել Մ. Ժարբուսինովայի հարցազրույցը Հանրային հեռուստատեսությամբ և բացի երկկողմ հանդիպումներից առաջարկներ ներկայացնել այցի շրջանակներում կոնֆերանսի կամ կլոր սեղանի կազմակերպման կապակցությամբ:

Օրակարգի հաջորդ հարցը մարդկանց թրաֆիքինգի զոհերի նույնացման և ուղղորդման աջակցության անդրազգային ուղղորդման մեխանիզմների ներկայացումն էր, որով հանդես եկավ աշխատանքային խմբի քարտուղար Լ. Հակոբյանը: Նա հիմնականում ներկայացրեց ս. թ. հունիսի 21-ից 22-ը Ստրասբուրգում Մարդկանց շահագործման (թրաֆիքինգի) դեմ պայքարի ԵԽ Կոնվենցիայի կիրառման ազգային պատասխանատուների հանդիպմանը իր մասնակցության մանրամասները, ինչպես նաև մարդկանց թրաֆիքինգի զոհերի նույնացման և ուղղորդման աջակցության անդրազգային համագործակցության առկա մոդելները: Լ. Հակոբյանի զեկույցն ընդունվեց ի գիտություն:

Այլ հարցերի շրջանակը բավականին լայն էր՝ սկսած աշխատանքային խմբի հանդիպումներին ՀՀ գերատեսչությունների ներկայացուցիչների կայուն մասնակցության հարցից մինչ www.antitrafficking.am կայքէջի անխափան աշխատանքի և ֆինանսավորման հարցերը:

Այլ հարցերի շարքում քննարկվեց նաև՝

• Ավստրալացի իրավապաշտպանների պատրաստած ստրկության վերաբերյալ զեկույցը (Slavery index), համաձայն որի՝ Հայաստանում ստրկության մեջ ապրում է 14 100 մարդ: Որոշվեց պատրաստել պատասխան նամակի նախագիծ և հերքել այդ տեղեկատվությունը:
• Բելառուսի կողմից իրագործված “Group of Friends United against Human Trafficking” նախաձեռնությանը միանալու հարցը: Որոշվեց, որ Վ. Կաժոյանը խմբի անդամներին կտեղեկացնի ԱԳՆ-ում այս հարցի վերաբերյալ ընդունված վերջնական որոշման մասին:
• 2016-2018 թթ. Գործողությունների ազգային ծրագրով նախատեսված նախորդ ազգային ծրագրի մշտադիտարկման իրականացման հարցը: ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի ներկայացուցիչ Օ. Բաբայանը տեղեկացրեց, որ ԵԱՀԿ-ն պատրաստ է ֆինանսավորել մշտադիտարկման անցկացումը: Որոշվեց մինչև ս.թ. սեպտեմբերի առաջին կեսը ԵԱՀԿ-ին տրամադրել իրավասության սահմանները, ինչի հիման վրա պետք է մշակվի մեթոդաբանություն և անցկացվի անկախ փորձագետի ընտրություն:

Կայացավ ևս մեկ շատ կարևոր և արդյունավետ հանդիպում՝ ուղղված Հայաստանում մարդկանց թրաֆիքնգի դեմ պայքարի աշխատանքների կազմակերպմանը: